Wybór wierszy i esejów amerykańskiej poetki, prozaiczki i myślicielki, która po opublikowaniu kilku znakomitych tomów złożyła deklarację zerwania wszelkich związków z poezją, skupiając się na badaniach nad naturą znaczenia językowego. To poezja in extremis, pisana z ogromnym poczuciem odpowiedzialności, wynikającym z przekonania o zasadniczym wpływie języka na kształt ludzkiej egzystencji.
Proza osobliwa, eksperymentująca z językiem w taki sposób, by obnażyć z gruntu fałszywy charakter rzeczywistości. Jest to pisarstwo bezkompromisowe, szczere, a jednocześnie brawurowo spiętrzone, jego ostatecznym celem jest wyrwanie nas z duchowego odrętwienia. Jak niebezpieczne jest to odrętwienie, jak pilnie ludzki językowy świat potrzebuje naprawy – o tym wiedzą przede wszystkim kobiety.
Nakarmić kamień to nieustanne dociekanie istoty rzeczy. Przedstawiony przez Nowicką świat nie obrósł jeszcze we wtórne znaczenia, w sposób szczególny działa więc na wyobraźnię, wytwarzając własne ciągi przyczynowo-skutkowe, własną logikę. Autorka penetruje relacje łączące ludzi i rzeczy, kwestionuje i podważa zastałe hierarchie, balansuje na granicy ciała i świata zewnętrznego. Związek człowiek-rzecz to dla poetki również podstawa do uobecniania zmarłych, zapamiętanych, „zatrzymanych” w przedmiotach. To mocny, świeży debiut w literaturze polskiej.
W nominowanej do prestiżowej nagrody Deutscher Buchpreis książce rzeki wyznaczają trop wspomnieniowych wędrówek bohaterki. Jest to głównie londyńska River Lea, ale dołączają do niej przywoływane na pamięć inne rzeki, m.in. rodzimy Ren, Odra, Neretwa, Rzeka Świętego Wawrzyńca czy Hugla. Niemiecka autorka i tłumaczka (także literatury polskiej) wystrzega się w swej powieści autobiograficznej nostalgii, a imigrancką rzeczywistość kadruje z romantyczną ironią oraz fotograficznym dystansem.
Czy to możliwe, żeby centrum polskiego życia poetyckiego stała się nieczynna stacja kolejowa gdzieś na skraju Polski? Czy da się zawiesić na kilka dni spory, różnice wieku, hierarchii i pozycji literackiej – a wszystko po to, by zbudować prawdziwie trwałą i wartościową wspólnotę ludzi piszących i czytających? Stacja Literatura – festiwal organizowany od 2016 roku w Stroniu Śląskim (a wcześniej, jako Fort i Port, w Legnicy oraz Wrocławiu) – udowadnia, że niemożliwe staje się możliwe: i to już od 25 lat! Zbiór osobistych relacji stworzonych przez uczestników i uczestniczki kolejnych edycji festiwalu organizowanego przez Biuro Literackie, którym towarzyszą portrety fotograficzne autorstwa Maksymiliana Rigamontiego, to niepowtarzalne świadectwo historii literatury polskiej ostatniego ćwierćwiecza.
Czytelnicy ostatnich tomów autora Słojów zadrzewnych przywykli do tego, że jego wiersze rozbiegają się w różnych kierunkach, wypuszczają pędy, splątują korzeniami z innymi utworami. Joanna Roszak, autorka wyboru, proponuje zupełnie nowe spojrzenie: nie na kłącza twórczości Karpowicza, lecz na koronę wierszowego drzewa. Przypomina najbardziej znane wiersze poety, ale też wybiera te, które prawdziwie oddychają lasem, a otwarte nim, otwierają czytających na nieznane doświadczenia. Owe drzewne utwory pozwalają zobaczyć w tej poezji (niesłusznie zapomnianej i uważanej za trudną) wartość, której dotąd nie dostrzegano – udzielanie lekcji medytacji i spokoju.
Drugi tom Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza obejmuje Odwrócone światło (1972). Nad tym obszernym poematem autor pracował około 10 lat. Pod intelektualną, erudycyjną konstrukcją utworu i jego złożoną metaforyką pulsują elementarne problemy egzystencjalne, poznawcze i dramat oświetlającego je języka.
Uderzające realizmem wiersze-raporty z krainy brudu, społecznej nierówności i trującego smogu. Wierne zapisy brzydoty, która w tej turpistycznej poetyce okazuje się najbliższa „krwiobiegu pod naskórkiem miasta”. Debiut pisany ze szkód górniczych i śląskich ajnfartów, z lingwistyczną podejrzliwością, dzięki której nasze ugruntowane sądy o rzeczywistości stają się chybotliwe i niepewne. „Wyczerpujące pytania” na nasze czasy.
Poezja Armitage'a to ciągły ruch, zbliżanie się do sensu słowa i oddalanie, poznawanie i gubienie go w gąszczu znaczeń. Poprzez zabiegi językowe i stylistyczne poeta ukazuje w swoich wierszach zdolności mowy, która może być cieniem rzeczywistości.
W poetyckich miniaturach Grzegorz Wróblewski przedstawia rzeczywistość złożoną z żalu, samotności i tęsknot człowieka, jak również z pierwotnej prostoty i harmonijności świata natury. Wrzucony w te realia podmiot walczy o przetrwanie – ceni życie, nawet jeśli jest trudne i bolesne, ponieważ rozumie jego kruchość i wyjątkowość. Kosmonauci to również rzecz o przerażającej odległości – pomiędzy Ziemią a Marsem, wodą a niebem, człowiekiem a zwierzęciem i wreszcie, a może przede wszystkim – pomiędzy dwojgiem ludzi.
Zbiór złożony z najważniejszych w dorobku Williama Blake’a Pieśni niewinności oraz Pieśni doświadczenia i uzupełniony o nieznaną dotąd prozę Wyspa na Księżycu ukazuje autora jako jednego z pierwszych diagnostów słabości nowoczesnej cywilizacji. Z tekstów pisanych na przełomie XVIII i XIX wyłania się obraz świata niebywale podobnego do współczesnego, w którym zysk i skarlała polityka zawładnęły ludzkimi umysłami, a jednostka praktykuje wolność jedynie w sferze marnej rozrywki. Summa poetycka genialnego angielskiego wizjonera w arcydzielnym przekładzie jego najlepszego interpretatora – Tadeusza Sławka.
Zbiór blisko pięćdziesięciu wierszy jednej z najwybitniejszych, a zarazem najbardziej tajemniczych poetek światowej literatury. Za wybór i przekład odpowiedzialny jest śląski eseista i tłumacz Tadeusz Sławek. Dzięki jego tłumaczeniu pozornie nieskomplikowane, kunsztowne utwory XIX-wiecznej poetki zadziwiają swą nowoczesnością oraz intelektualną głębią, która ujawnia się w specyficznie ujmowanych pojęciach i błyskotliwych paradoksach. Duet Dickinson–Sławek należy do najszczęśliwszych mariaży, jakie można sobie na niepewnym gruncie tej niepowtarzalnej poezji wyobrazić.
Pierwsza w Polsce książka Todorovicia – najważniejszego serbskiego poety awangardowego. Autor łączy w swej twórczości konceptualizm, poezję konkretną, komputerową, permutacyjną, przedmiotową i gestualną, odnawia też tradycje dadaizmu i surrealizmu. W skład tomu wchodzą przetłumaczone przez Kingę Siewior i Jakuba Kornhausera wiersze tworzone z gotowych, przechwyconych z różnych stron materiałów, wiersze-hybrydy i wiersze-instrukcje, które brzmią jak ogłoszenia płynące z dworcowych głośników, przefiltrowane przez anachroniczne zeszyty ćwiczeń i katalogi reklamowe. Do tego rozsypane i ułożone na nowo w duchu awangardowej dezynwoltury. Poeta okazuje się tu bacznym, a zarazem niepozbawionym zdystansowanego dowcipu, obserwatorem i krytykiem współczesności.
Zimowe królestwo Philipa Larkina ukazuje się w siedemdziesiątą rocznicę wydania jej pod tytułem 'Girl in Winter'. To pierwsza przełożona (przez Jacka Dehnela) książka prozatorska znakomitego brytyjskiego poety. Oparta na kontrastach trójdzielna konstrukcja opowieści jest jak potrzask, w którym znalazła się główna bohaterka Katherine. Opis jednego dnia z życia dziewczyny – mroźnego, pełnego dziwnych zbiegów okoliczności, które jednak nie tyle rozpraszają monotonię uchodźczego losu, ile czynią ją bardziej przygnębiającą – zostaje przedzielony reminiscencją z wakacji, które bohaterka spędziła w gościnie u angielskiej rodziny, w czasie, gdy świat nie był rozdarty wojną, w królestwie panowało upalne lato, a samą Katherine przepełniała młodzieńcza nadzieja.
Kim jest druga osoba? Czy to ukochany, czy przeciwnik? Towarzysz – czy ten, kto odszedł? Czy to ktoś należący do mniejszości, szukający schronienia? Albo agresor chcący zaanektować przestrzeń i zaatakować gospodarza? A może to dziecko? W debiutanckim tomie Katarzyna Szaulińska pyta o granice jednostki, pokazuje różne aspekty relacji między dwoma obiektami – lustrzane odbijanie, przenikanie pod powierzchnię, zniekształcanie obrazu, stopienie. Podejmuje też namysł nad tym, skąd pochodzimy i na ile jesteśmy odrębni, a na ile składamy się z części dziedziczonych jak mitochondria od naszych matek i wszystkich, którzy mieli na nas wpływ. Ta poezja wlewa się w czytelnika powodzią skojarzeń i nie pozwala zachować dystansu. Pierwsza i druga osoba w lekturze tomu zlewają się w jedno.
Ten, kto żyje „któryś rok w państwie zmarłych”, a nie chce oślepnąć od odwracania oczu, pisze wiersze odważne i pełne oskarżeń. To wiersze dedykowane świniom, ale zwrócone przeciw ludzkiemu świństwu. Nie odmawia się ich jak pacierzy, lecz odmawia się nimi – sobie i innym – prawa do bezprawia: zarówno tego wprowadzanego przez rządzących, jak i tego wyrządzanego w drobnych codziennych krzywdach. Konrad Góra w swojej piątej książce poetyckiej znowu mówi „Nie” – i ryzykuje wszystko.
Zbiór pełnych absurdu oraz delikatnego humoru, zarazem błyskotliwych i mrocznych opowiadań jednego z najwybitniejszych pisarzy katalońskich XX wieku. Rzeczywistość Caldersa jest zakrzywiona jak w malarskich iluzjach optycznych, gdzie przestaje się rozróżniać banalny szczegół codzienności, profetyczną wizję i kadr z sennego koszmaru. Prawda bawi się tu z czytelnikiem w chowanego, wywołując na przemian reakcje śmiechu i strachu. Ukazujące się w 25. rocznicę śmierci Caldersa Kroniki ukrytej prawdy z 1955 roku w tłumaczeniu Anny Sawickiej to pierwsza książka tego autora w Polsce.
Kochając (Loving, 1945) to najbardziej znana powieść angielskiego pisarza Henry’ego Greena. Zwierciadło satyry społecznej zostało ustawione w irlandzkim zamku w czasie drugiej wojny światowej. Nie śledzimy jednak akcji wojskowych, lecz walki podjazdowe lokajów i pokojówek pozostawionych na zamku przez właścicieli. Skrząca dowcipem narracja, slangowy i niemal pozbawiony interpunkcji język Greena, a także celne ostrze satyry – to wszystko sprawia, że czytelnik z łatwością przenosi się w świat służących sprzed 70 lat.
„Krótki kurs poezji anglojęzycznej ostatnich dziesięcioleci” obejmujący twórczość blisko czterdziestu autorów, w tym takich poetów jak: Simon Armitage, Leonard Cohen, James Fenton, Lavinia Greenlaw, Seamus Heaney, Jackie Kay, Philip Larkin, Malcolm Lowry, Hugh MacDiarmid, Paula Meehan, Nuala Ní Dhomhnaill, Brian Patten, Craig Raine, Christopher Reid, Charles Simic, Raymond Souster, Charles Tomlinson i Derek Walcott, a także podsumowanie trzydziestu lat pracy przekładowej autora Jerzego Jarniewicza.
Wydanie książki dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Debiutancka książka Niny Manel już w tytule ostrzega: będą przekroczenia, będą operacje na mózgu, będzie ryzykowna zabawa. Przewodniczka po tych wierszach ma w sobie coś z transhumanistycznego cyborga, ale dużo też z nadwrażliwej na bodźce dziewczyny z sąsiedztwa, która lęka się wybrać na party. Manel prowadzi czytelników przez miasta i sny, w na poły mantrycznym, somnambulicznym rytmie, nie szczędząc im popu ni kiczu, bo wie, że to nieodłączne składowe współczesnych mód i mów. Hipnotyzujący debiut!
Gdyby ktoś pytał o twórcę, który w ostatnim ćwierćwieczu pisał o poezji najbardziej gorliwie i dociekliwie, wielu czytelników odpowiedziałoby: to Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. Nikt nie sprawdzał jej granic – na samym sobie, po kres, śmieszność i obłęd – równie dotkliwie jak „Dyciu”. Nikt nie demaskował zbrukania poetów równie brutalnie i nikt z podobną delikatnością nie odsłaniał czystości samej poezji. W wybranych przez autora 25 wierszach dochodzi też do innych obnażeń: język dociera do ciemności matczynej schizofrenii, do rozszczepienia zaznaczającego historię narodów (ukraińskiego i polskiego) oraz konkretnych rodzin, do szczeliny, gdzie nic nie można ukryć i pozostaje tylko bezradność. To właśnie tam – jak pokazuje przejmujący zbiór Dyckiego – „kończą się możliwości/ i zaczyna opowieść”.
W najnowszej książce Jacka Dehnela historia jest nieustannie w spięciu z tym, co nas otacza, jak pioruny idące z innych, przeszłych warstw rzeczywistości, oświetlające nasze obecne istnienie. Wyznanie miłosne, jakim jest gest dwóch połączonych dłoni na egipskiej rzeźbie, trwa przez ponad trzy tysiące lat i jest nadal żywe. Poeta przenika do swoich wierszy jako medium, dokonując na chwilę wskrzeszenia, przywrócenia minionego. Rupiecie, cytaty z literatury, postaci, opowieści, szkielety pomagają nam zrozumieć obecne czasy. W jego poezji świat musi zostać odtworzony na nowo. A jeśli nie odtworzony, to chociaż zobaczony, muśnięty, posmakowany.
Efekt wieloletniej pracy translatorskiej Leszka Engelkinga: zawiera nowe przekłady wierszy czeskiego laureata Nagrody Nobla, Jaroslava Seiferta, ikon czeskiej literatury takich, jak Blatný, Bondy czy Topol, a także autorów związanych z legendarną Grupą 42. Wydanie limitowane, oprawione czarnym płótnem Cialux.
Epifanie to fascynujący zbiór krótkich zapisów Joyce’a, powstałych na początku XX wieku. Wiele z nich autor włączył później do swych bardziej znanych dzieł, natomiast zestaw wszystkich zachowanych Epifanii został opublikowany dopiero w roku 1965, prawie ćwierć wieku po śmierci pisarza. Osobne wydania ich przekładów zdarzają się wyjątkowo. A przecież właśnie w tych scenkach, obserwacjach, notatkach lirycznych zaczyna się cały wielki Joyce. Przedstawiamy Epifanie w tłumaczeniu Adama Poprawy.
Almanach z wierszami 6 najlepiej rokujących poetów, będących przed debiutem książkowym. W edycji 2018 znaleźli się: Maria Halber, Marcin Pierzchliński, Marcin Podlaski, Katarzyna Szaulińska, Antonina M. Tosiek i Aleksander Trojanowski. Wyborem oraz redakcją zajęli się Dawid Mateusz oraz Joanna Mueller.
KOSZYK